SPC i desničari na direktnoj liniji sa Moskvom spremaju nerede

Zašto se nakon tri godine insistira na zabrani prajd šetnje 17. septembra i zašto je atmosfetra dovedena do usijanja?

– U Srbiji je i golim okom vidljiv ruski uticaj u brojnim segmentima, prije svega u oblasti medija sa nacionalnom frekvencijom. Homofobija nije nova pojava, ali ovakve erupcije mržnje i poziva na linč nijesu slučajne i ne bi bile moguće bez istog tog uticaja – kaže Pavle Grbović, narodni poslanik i lider Pokreta slobodnih građana za Pobjedu.

DODVORAVANJE VLASTI

– Vlast se kukavički dodvorava militantnim grupama kako bi smanjila veliki pritisak pod kojim se nalazi zbog drastičnih poskupljenja, inflacije i neizvjesnosti u pogledu predstojeće sezone grijanja – kaže on.

Primjećujući da je u društvu povećana agresija jer „militantne grupe pod okriljem SPC svakodnevno zauzimaju prostor na javnom servisu i u štampi“, Balša Božović, predsjednik Regionalne akademije za razvoj demokratije i bivši narodni poslanik Demokratske stranke navodi za Pobjedu da su se povećanim brojem litija u posljednjih godinu u Srbiji zaoštrili odnosi sa svima onima koji žele poštovanje ugroženih ljudskih prava.

– Visoki predstavnici SPC i pojedini političari podržavali su izjave koje su predstavljale ugrožavanje ljudskih života i bezbjednosti onih koji su LBGT i onih koji su sa njima željeli da šetaju i učestvuju na Evroprajdu. Mnogi su pozivali na nasilje, ubistva, oružje. To država nije sankcionisala što je dovelo do usijanja u društvu i povećane agresije. Prevashodno u tome je učestvovao režim koji smatra da u Srbiji treba da bude sankcionisano sve što nosi prefiks evropskog. Siguran sam da država, ako želi, ima snage i moći da tog dana onesposobi ekstremne grupe. Ali oni lično na svaki način to podstiču i pokušavaju da Srbiju okrenu ka istoku – kaže Božović.

Na širu sliku ,,Evroprajda“ ukazuje Jakša Šćekić, dugodišnji novinar i urednik domaćih i stranih medija. On kaže da destabilizacija Srbije dolazi sa istoka.

– Usijanje je nastalo zbog novonastale situacije u Evropi i rata u Evropi. Ovo je sada pritisak EU i Amerikanaca da sve iz Srbije mora da se eliminiše što ima predznak ruskog uticaja – objašnjava Šćekić za Pobjedu – napominjući da se eliminacija ruskog uticaja odnosi i na okolne zemalje. „EU i SAD tu misle i na Crnu Goru – navodi Šćekić.

SPC U POLITIČKOJ ARENI

Sa druge strane, SPC je ušla direktno u političku arenu. Patrijarh Porfirije je zakazao moleban za 11. septembar pod nazivom: „Za svetinju braka i porodice, za slogu i mir“, ispred Hrama Svetog Save, nakon što je prethodno pozdravio zabranu održavanja prajd šetnje koju je najavio predsjednik Srbije, iako policija nije zvanično zabranila skup.

– SPC je na direktnoj liniji sa Moskvom. Želja Rusije je da se umiješa u unutrašnje stvari Srbije i destabilizuje Zapadni Balkan. Dokle god je Zapadni Balkan destabilizovan na bilo koji način, to skreće pažnju EU i Amerike od ruske agresije na Ukrajinu. Sve mora da se gleda u sklopu šire slike i zato je veliki pritisak da se problem Beograda i Prištine razriješi što prije, jer to je pritisak gdje je ‘meki trbuh’, gdje strane sile, Rusija, a malo manje Kina mogu uvijek da izazovu krizu na tom području i ugroze EU i Ameriku – konstatuje Šćekić.

Božović primjećuje da je SPC veoma dobro organizovana, prisutna i finansirana od države.

– To je državna crkva, država joj svake godine daje novac iz budžeta i ona predstavlja čak granu vlasti u Srbiji koja ima apsolutni monopol nad time šta je javni moral u Srbiji. Kada dođete u situaciju da raspravljate o ljudskim pravima, oni se uvijek jave i kažu šta je javni moral, a šta ne – sami sebe su pozvali da odlučuju o tim pitanjima, a režim im to dozvoljava. To je nekada bilo u većoj ili u manjoj mjeri, ali od kada je Vučić na vlasti to je u ogromnoj mjeri – zaključuje Božović.

PRAJD IZVJESTAN ZA EU

Uprkos usijanoj atmosferi, razni predstavnici EU koji se bave ljudskim pravima najavili su svoj dolazak u Beograd, njih oko 60. Oni su proteklih dana podsjećali Srbiju na obaveze koje je preuzela 2019. godine kada je dobila organizaciju ,,Evroprajda“.

Goran Miletić, jedan od organizatora ,,Evroprajda“ u Srbiji, podsjeća da su sarađivali sa državom, da će manifestacija biti održana, da je šetnja prijavljena policiji i da policija 96 sati prije zakazanog skupa ima vremena da kaže da li je on zabranjen.

Na pitanje kakva će biti odluka policije, Šćekić kaže da je više stvari u igri i podsjeća da je za 17. septembar zakazano: svečano proglašenje vojnih akademaca ispred Skupštine Srbije, promotivna vožnja „formule 1“ ulicama Beograda, a treba da bude i prajd.

– Mislim da će prajda biti, da će ga policija zabraniti, onda će ići žalba, pa upravni postupak… biće simbolična šetnja, ali moguće je da bude i incidenata. Ako je Srbija sekularna država, zna se odgovor – prajda će biti – kaže Šćekić.

On ukazuje na to da se Srbija našla kao kolateralna šteta i Rusija i EU i SAD.

– Svi idu đonom i sada je momenat kada ne možete biti neutralni. Vučić ima problem što je svoju političku karijeru gradio na Merkelovoj koja je otišla i gradi na vezama sa Putinom i to mora da se plati – navodi Šćekić.

Državno licemjerje

– Licemjerno je obrazloženje da je država spremna da ukine ljudska prava određenoj grupaciji zbog navodne nemogućnosti da osigura njihovu bezbjednost. Ukoliko je to tačno, onda se ozbiljno dovodi u pitanje suverenitet države i bezbjednost svih njenih građana.

Naročito cinično zvuče gromoglasne poruke kako će država Srbija spriječiti nasilje nad Srbima u regionu i to tamo gdje nema nijednog jedinog policajca, a ne može da zaštiti sopstvene građane u centru Beograda – kaže Grbović.

Dirigent

– Aleksandar Vučić apsolutno ne poštuje ljudska prava, Srbija je aplicirala i dala zvanične garancije da će ispoštovati sve što je Evroprajd tražio, to je uradila i gospođa Ana Brnabić.

Nakon toga uslijedili su izbori u Srbiji, povećan je desničarski i proruski narativ i javnost u Srbiji je potopljena od Vučićevih medija demagogijom, nacionalizmom, radikalizmom. Već desetu godinu slušamo proruski i proputinovski narativ. Vučić je imao uticaj na izbor patrijarha i velikodostojnika SPC po regionu, mnoge desno orijentisane partije nastale su u kuhinji državne bezbjednosti… Svi oni su hor koji je vrlo organizovan i pjeva i svira kako diriguje Vučić – ocjenjuje Božović.

Srpski paradoksi

– U Srbiji je paradoksalna situacija: imate premijerku koja je LBGT populacija, a ne možete da omogućite prajd. Srbija nije tolerantno društvo što su posljedice 90-ih godina i namjernog stranog uticaja da Srbija ne bude tolerantno društvo.

U to se uključila i crkva koja je postala veliki politički faktor. Da SPC nije na direktnoj komunikaciji sa Rusijom, papa bi već bio u Srbiji. Kako prajd može da održi u Solunu, u Grčkoj, koja je jaka pravoslavna država gdje popovi prvog dana škole osveštavaju đake koji ulaze u školske klupe, a ne može u Srbiji – kaže Šćekić.