Nosilac liste „Evropa sad“ za Podgoricu Jakov Milatović je obećao prosječnu platu na nivou Crne Gore od fantastičnih 1000 eura, ali i nultu nezaposlenost u Crnoj Gori. Ozbiljne ekonomske analitičare je Milatovićeva priča o prosječnoj plati od 1000 eura i nultoj nezaposlenosti u ekonomski prezaduženoj Crnoj Gori podsjetila na priču nesuđenog kandidata na predsjedničkim izborima iz 1994. godine Bora Miranovića, kada je okupljenoj grupi mladića u centru Podgorice, obećao prosječnu platu na nivou Crne Gore od 500 njemačkih maraka. Kada je upozoren da je to malo, Miranović je slavodobitno rekao 1000 maraka, iako je tada prosječna plata u Crnoj Gori bila jedva 30 maraka
Rezultati lokalnih izbora u 14 opština pokazali su krupnu prekompoziciju na političkoj sceni koju karakteriše uspon novog populističkog pokreta „Evropa sad“, ali i osipanje stranaka i partija iz proevropskog bloka.
Istovremeno, partije koje dominantno čine 43. Vladu Crne Gore – Socijalistička narodna partija i Građanski pokret Ura – su u novoj raspodjeli snaga na lokalnom nivou toliko marginalizovane da, osim Plužina i Kolašina, nigdje nijesu u mogućnosti da budu makar manji dio vlasti.
Demokratski front, sa druge strane, iako ne raste očekuje sigurne gradonačelničke funkcije u Budvi, Pljevljima i Zeti pa će ta prosrpska organizacija imati čak šest gradonačelnika u Crnoj Gori.
,,CRNA GORA KAO MONAKO“
Najviše razloga za zadovoljstvo ima, svakako, populistički pokret „Evropa sad“ koji je osvojio na nivou Crne Gore od 15 do 21,7 odsto glasova i smatra se najvećim dobitnikom lokalnih izbora i jednim od favorita na predstojećim parlamentarnim izborima.
Pokret, u čijem vrhu su tri bivša ministra iz Krivokapiéve „apostolske vlade“ Milojko Spajić, Jakov Milatović i Olivera Injac, već je zatražio gradonačelničke funkcije u Podgorici, Danilovgradu, Tivtu i Žabljaku, sa velikom vjerovatnoćom da će im te pozicije i pripasti.
Tajnu uspjeha te nove političke stranke najbolje je objasnio lider pokreta Milojko Spajić, bivši ministar finansija i autor kontroverzne poreske reforme „Evropa sad“ koja predviđa porast minimalne plate.
– DPS nije uspio da ubijedi građane da je 222 eura veće od 450 eura – rekao je slavodobitno Spajić čiji je pokret tokom predizborne kampanje preko Jakova Milatovića obećao prosječnu platu na nivou Crne Gore od fantastičnih 1000 eura, ali i nultu nezaposlenost u Crnoj Gori. Milatović je obećao građanima i budžet Glavnog grada od nevjerovatnih 500 miliona eura, što je duplo veće od budžeta svih opština zajedno u Crnoj Gori.
Neke ekonomske analitičare je Milatovićeva priča o prosječnoj plati od 1000 eura i nultoj nezaposlenosti u ekonomski prezaduženoj Crnoj Gori podsjetila na priču nesuđenog kandidata na predsjedničkim izborima iz 1994. godine Bora Miranovića kada je okupljenoj grupi mladića u centru Podgorice, među kojima je bio i autor teksta, obećao prosječnu platu na nivou Crne Gore od 500 njemačkih maraka. Kada je upozoren da je to malo, Miranović je slavodobitno rekao 1000 maraka, iako je tada prosječna plata u Crnoj Gori bila jedva 30 maraka.
– Ja znam kako, Crna Gora – Monako – uzviknuo je tada Miranović obučen u kostim Konana Varvarina iz istoimenog filmskog hita iz osamdesetih godina režisera Džona Milijusa.
Dragan Mijatović/Pobjeda
Ipak, dio građana je očigledno bezrezervno povjerovao u priču Spajića i Milatovića koji su prošli put od junoša SPC do deklarativno proevropske organizacije. Dupli negativni izvještaj DRI po prvi put u istoriji, kao i brojne kontroverze koje su pratile rad njihovih ministarstava, nezakonita kupovina aviona, nezakonito zaduživanje očigledno nijesu interesovale građane koji su dali povjerenje toj populističkoj organizaciji.
Posebno je impresivan rezultat tog pokreta u Podgorici od čak 21.388 glasova, a projekcije govore da bi, ukoliko bi ponovili sličan rezultat na parlamenatrnim izborima, taj pokret bio dominantna snaga i u toj potencijalnoj parlamentarnoj većini.
Na dobar rezultat pokreta Spajića uticala je svakako i činjenica da ih nije napadala ni pozicija, ali ni opozicija u sveopštem političkom metežu u Crnoj Gori tokom posljenja tri mjeseca.
DPS jedan od gubitnika
Demokratska partija socijalista je jedan od gubitnika izbora iako će nastaviti da vrši vlast sa partnerima u bitnom trouglu: Bijelom Polju, Baru i Plavu. Široki koalicioni nastup na koji se odlučila Đukanovićeva partija, prvi put nakon osam godina, nije dao očekivani rezultat iako je ta partija i dalje stožer jedinog evropskog bloka u Crnoj Gori.
DPS je, nastupajući u koaliciji sa partnerima, ostao bez vlasti i u opštinama u kojima je do juče dominirao – Danilovgradu, Kolašinu, Pljevljima i na Žabljaku gubeći prosječno više od 20 odsto svojih birača. Posebno bolan je poraz u Podgorici, svom ključnom uporištu, gdje je ostao bez vlasti nakon više od dvije decenije.
Preliminarne analize pokazuju da je koalicija oko DPS od projektovanih 45.000 u Podgorici osvojila 37.518 glasova ili čak sedam i po hiljada manje.
Najveći broj tih glasova se, kako pokazuju prve analize, prelio na stranu pokreta „Evropa sad“.
Ipak, nije tako izgledalo na početku prebrojavanja glasova. Koaliciji predvođenoj agilnim i sposobnim gradonačelnikom Ivanom Vukovićem je u prilog išla i činjenica da SNP nije imao cenzus pa bi se do vlasti došlo čak i sa 45 ili 46 odsto.
Ipak, planovima Vukovića i njegovog tima problem su bili njihovi tzv. sigurni birači: desila se slična situacija kao i na parlamentarnim izborima 2020. ali sa drugim akterima jer je 15 odsto birača DPS-a ovog puta, umjesto crkvenoj koaliciji okupljenoj oko DF-a, dalo podršku populističkoj „Evropi sad“.
Dobrilo Malidžan/Pobjeda
Široka koalicija od osam političkih partija i jednog pokreta u Podgorici očigledno nije imala ni sinergetski efekat i pored odlične kampanje koja je bila fokusirana na lokalne teme: u apsolutnim brojkama taj rezultat niži je za 10 odsto i u odnosu na parlamentarne izbore 2020. godine, ali i na lokalne izbore 2018. kada se iz izborne matematike isključi nova opština Zeta.
Pojavljivanje na bini samog Ivana Vukovića u izbornoj noći pokazuje da je odlazeći gradonačelnik preuzeo svu odgovornost za rezultat ispod očekivanja.
DPS-u, kao ključnoj partiji evropskog bloka, slijede tako dugo čekane kadrovske reforme, vjerovatno i oslobađanje od ljudi koji su i dalje balast toj partiji. Ali i promjena strategije daljeg djelovanja: ozbiljna proevropska partija prosto mora da ima širi koalicioni kapacitet.
Država se nalazi u institucionalnoj, političkoj, ekonomskoj, uskoro vjerovatno i u energetskoj krizi, a aktuelna Vlada u tehničkom mandatu nema model niti kapacitet da nas izvede iz krize.
Državi je prosto potreban jak DPS kao stožer evropskog bloka, a neophodne kadrovske reforme će svakako dovesti i do širenja koalicionog kapaciteta Đukanovićeve stranke sa potencijalnim partnerima: Demokratama, Urom, ali zašto ne i pokretom „Evropa sad“, koji su makar deklarativno proevropski i pro-NATO orjentisani.
SNP I URA GUBITNICI
Veliki gubitnici izbora su i Ura i SNP, stranke koje dominantno sačinjavaju 43. Vladu Crne Gore i čiji rezultat je toliko loš u novoj raspodjeli snaga na lokalnom nivou da, osim Kolašina i Plužina, nigdje nijesu u mogućnosti da budu makar manji dio vlasti.
Ura, pod snažnom hipotekom velike afere o državnom švercu cigareta u koju je uključen njen vrh, u Podgorici je izgubila četrdeset odsto svog biračkog tijela i nije uspjela u svom ključnom političkom cilju: da bude kao i 2020. godine u poziciji ,,tasa na vagi“. To je bio Urin plan od početka, što se vidi i po predizbornom nastupu Dritana Abazovića, koji je nosioca liste Luku Rakčevića nazvao budućim gradonačelnikom Podgorice.
Sada je Ura u teškoj poziciji iako daje premijera: Abazovićeva stranka gotovo niđe više nije potrebna za koalicije i može očekivati samo ,,političke mrvice“ sa stola onih jačih: Ili da čeka mig iz Beograda da, kao zahvalnost zbog potpisivanja ,,Temeljnog ugovora“, nekako ,,uguraju“ u vlast u nekoj od opština.
Šta tek reći o izbornom rezultatu SNP-a u Podgorici, koji – iako drži bitne pozicije u Vladi – nije obezbijedio ni cenzus na bitno manjoj izlaznosti od one na parlamentarnim izborima.
Iva Mandić/Pobjeda
SNP je u prilici da bude u vlasti još eventualno u Kolašinu, a loš rezultat je postigao i u svojim tradicionalnim uporištima u Bijelom Polu i Pljevljima gdje ima podređen, da ne kažemo marginalni status.
Ukoliko Ura, ali i SNP nastave sa ovakvim rukovođenjem Vlade, očekuje ih na parlamentarnim izborima grčevita borba za cenzus.
DF MOŽE DA BUDE ZADOVOLJAN
Demokratski front, iako ne bilježi rast, može da bude veoma zadovoljan rezultatima lokalnih izbora. DF-u će u novoj konstelaciji snaga pripasti gradonačelničke pozicije u Budvi, Zeti u Pljevljima, gdje su ubjedljivo pobijedili pa će ta politička grupacija u Crnoj Gori imati čak šest gradonačelnika. U Podgorici, Kolašinu, Žabljaku, Danilovgradu i Šavniku biti nezaobilazan činilac vlasti.
Izborni rezultat u Budvi, ali i Pljevljima je odraz i upliva stranog faktora: podrške predsjednika Srbije Aleksandra Vučića koji je logistički i materijalno pomogao toliko dobar rezultat.
Solidan rezultat DF je postigao i u Podgorici gdje im je za dlaku izbjegao gradonačelnički mandat. Ipak, radikalno djelovanje te prosrpske organizacije ne djeluje blagotvorno na stabilnost političke situacije u Crnoj Gori, što prepoznaju zapadni partneri u Briselu i Vašingtonu, odakle stižu poruke da ta organizacija ne bude dio Vlade.
Novi naum DF-a da se aktuelni predsjednik Đukanović izglasavanjem neustavnog zakona nelegalno smijeni u parlamentu dodatno će destabilizovati ionako lošu političku situaciju.
Očigledno da ovim izborima ništa nije riješeno i da nas čeka vruća politička jesen.
