Hrvatska 5. avgusta slavi Dan pobjede i domovinske zahvalnosti, Dan hrvatskih branitelja i 29. godišnjicu operacije “Oluja”, kojom je u tri dana oslobođeno 11.000 kvadratnih kilometara okupiranog područja u sjevernoj Dalmaciji, Lici, Baniji i Kordunu.
Operacija “Oluja” počela je 4. avgusta 1995. godine u pet sati ujutro, a već do sedmog avgusta Hrvatska vojska je oslobodila okupirana područja te ih vratila u sastav Republike Hrvatske.
Petog avgusta hrvatski vojnici su ušli u Knin, tada glavni grad samoproglašene paradržave Republika Srpska Krajina (RSK) koja je nakon ljeta 1995. svedena na područja u istočnoj Slavoniji, uz granicu sa Srbijom, a koja su Hrvatskoj vraćena nakon mirne reintegracije Podunavlja 1998. godine.
Obilježavanju godišnjice “Oluja” u Hrvatskoj, Srbiji i Crnoj Gori vremenom se davala sve veća pažnja, a medijsko izvještavanje pratila je oštra retorika. I u Crnoj Gori prethodnih godina su izricane brojne osude “etničkog čišćenja” i neprocesuiranih “zločina nad Srbima”, ocjene da pravda nije zadovoljena. Lideri koalicije Za budućnost Crne Gore, Andrija Mandić i Milan Knežević 5. avgusta prošle godine, prisustvovali su obilježavanju godišnjice “Oluje” u Prijedoru.
Mandić i Knežević su tokom prošlogodišnjeg boravka u Republici Srpskoj imali posebne i odvojene susrete sa predsjednikom Srbije Aleksandrom Vučićem, Miloradom Dodikom i Patrijarhom Porfirijem.
Iz tog političkog subjekta, još dok je bio u opozciji, inicirana su parlamentarna saslušanja i vanredna zasjedanja zbog prisustva crnogorskog vojnog atašea proslavi “Oluje” u Kninu, a poslanici prosrpskih stranaka nijesu se u skupštinskoj raspravi libili izricanja ni najtežih ocjena o toj vojno-redarstvenoj akciji, praveći paralele sa zločinima počinjenim u doba NDH.
Ovoga puta oglašavanja u Crnoj Gori povodom “Oluje” bila su bitno drugačija – izostala je, do juče standardna, bezmalo ratna retorika, a dominirali su gotovo filozofski omaži miru, toleranciji i potrebi da se izvlače mudre lekcije iz tragedija u prošlosti. Teško se oduprijeti utisku da je promjeni narativa presudno doprinijela odluka Hrvatske da zabrani ulaz u tu državu (potencijalno i sve zemlje Šengen zone) predsjedniku Skupštine Crne Gore Andriji Mandiću, potpredsjedniku Vlade Aleksi Bečiću i predsjedniku DNP, poslaniku Milanu Kneževiću.
Sada kada im je zabranjen ulaz u Hrvatsku obilježavanje operacije “Oluja” svelo se na saopštenja objavljena, uglavnom, na društvenim mrežama Iks i Fejsbuk.
Ove godine, utisak je, najoštriju reakciju imao je ministar odbrane Dragan Krapović, član Demokrata, koji je saopštio da je svakog 4. avgusta nemoguće ostati nijem na posljedice operacije “Oluja”, stradanja nedužnih ljudi, protjerivanja stanovništva i uništavanja njihove imovine.
“Apokaliptične slike kolona ljudi koji napuštaju svoja ognjišta na jedan od najbolnijih načina simbolizuje ishode svih ratova u bivšoj Jugoslaviji”, napisao je Krapović.
Predsjednik Skupštine i Nove srpske demokratije Andrija Mandić u saopštenju povodom 29. godina od operacije “Oluja”, naveo je: “Ne postoji srpska duša koju 4. avgusta ne probudi oluja bolnih sjećanja na nepregledne kolone svojih sunarodnika, koji napuštaju svoja vjekovna ognjišta u nadi da će sačuvati ono što im je u tom momentu jedino i preostalo, vlastite živote.
Bilo je seoba i ranije, za vrijeme velikih imperija i tamnica naroda, ali niko nije mogao da vjeruje da će se pred sami početak 21. vijeka, na Starom kontinentu desiti progon i egzodus jednog naroda, sa prostora koji je svojom hrabrošću i životima zavrijedio i načinio svojom postojbinom još u 14. vijeku”.
Lider DNP Milan Knežević nije se glaskao povodom “Oluje”, a nakon proglašenja za personu non grata napisao je: “Znači, moj đed Milan, po kome nosim ime, zalud je poginuo na Đurđevdan 1945. oslobađajući Karlovac od ustaša i nacista. Izgleda su oni pobijedili, a mi izgubili”, naveo je Knežević.
Nije izostala ni reakcija potpredsjednika Vlade Alekse Bečića koji je na svom fejsbuk profilu napisao: “4. avgust, dan kada su nedužni ljudi stradali ili masovno protjerani sa svojih ognjišta, a njihova imovina uništavana. Slike koje nas uvijek podsjećaju i opminju koliko je mir najveća vrijednost, a život u slozi i zajedništvu ključ uspjeha i sigurne budućnosti. Da se ratna globalna stradanja kojima sada svjedočimo zaustave, a da se strahote 90-tih kojima smo smo mi na ovim prostorima direktno svjedočili nikada ne ponove”.
Reakcije predsjednika države Jakova Milatovića i premijera Milojka Spajića povodom 29 godina od “Oluje” – nije bilo!?
